گفتگوى محمدعلى نژاديان با پروفسور عبدالله شفيع آبادى درباره خلاقيت
مدتى پيش با پروفسور عبدالله شفیع‌آبادی، پدر علم مشاوره ایران درباره خلاقيت، گفتگويى داشتم كه در ادامه قسمت هايى از صحبت هاى اين استاد برجسته را مى خوانيد. البته قرار بود در ابتدا در مجله موفقيت شناسى منتشر شود ولى به دليل اينكه درخواست تغيير وضعيت دادم كه به پايگاه خبرى تبديل شود و با توجه به طولانى بودن اين پروسه و با عنايت به اهميت صحبت هاى ايشان، ديدم صلاح بر اين است كه زودتر منتشر شود و در نتيجه توسط خبرگزارى دانشگاه آزاد اسلامى منتشر شد:
دكتر شفيع آبادى گفت: بنده معتقدم که هر فرد با یک‌سری توانمندی‌هایی به‌دنیا می‌آید. اگر فرد در محیطی ضعیف و بدون امکانات قرار گیرد، توانمندی‌هایش شکوفا نمی‌شود. نقش اصلی و هدف مهم نظام آموزش و پرورش (در مدرسه و خانواده) همین است که توانمندی‌های فرد را بشناسد و آن‌ها را شکوفا سازد.
نوزاد وقتی به‌دنیا می‌آید دارای توانمندی‌های جسمانی و ذهنی معینی است که تحقق آن‌ها به آموزش و تربیت نیاز دارد. اگر در این زمینه کوتاهی شود قطعا نمی‌تواند از آن‌ها بهره‌مند شود. یعنی هیچ فردی بدون توان به دنیا نمی‌آید و این‌که چه کسی و چگونه فردی خواهد شد به اثرگذاری‌ها و مداخلات محیطی بستگی دارد.
ما در کشورمان توانسته‌ایم با توسعه آموزش و امکانات لازم در صنعت و علوم مختلف پیش برویم. ما توانستیم با تلاش دانشجویان به علومی دست یابیم که مختص کشورهای پیشرفته صنعتی است. این افراد سازنده و مبتکر دانشجویانی هستند که امکانات آموزشی و ابزارهای لازم، در اختیارشان قرار گرفته است.
هر انسان با نوع و میزان خاصی از توانمندی به‌دنیا می‌آید و بر آن اساس می‌تواند کارهایی را انجام دهد که بر روی آن ویژگی‌ها سرمایه‌گذاری شده باشد.
امکانات آموزشی- محیطی در ایجاد و رشد فرد فوق‌العاده مهم هستند و این‌که بعضی انسان‌ها ناتوانند و نمی‌توانند در هیچ زمینه‌ای خلاق شوند را تایید نمی‌کنم. زیرا، دامنه و حیطه خلاقیت نامحدود است و صرفا یک زمینه را شامل نمی‌شود.
اگر با دانشجویان درست کار کنیم و وقت بگذاریم توان آن‌ها شکوفا می‌شود ولی اگر به تلاش‌های‌شان بی‌توجه باشیم و خطاهایشان را اصلاح نکنیم، نتیجه مفید و موثری حاصل نخواهد شد.
کنجکاوی یک ویژگی مهم و اساسی کودک است که از دوران کودکی در او وجود دارد و به‌عنوان یک توان برای او محسوب می‌شود. متاسفانه در جامعه و خانواده از دوره کودکی و آموزش ابتدایی این کنجکاوی سرکوب می‌شود.
رسانه‌های گروهی ما باید بخش مهمی از برنامه‌های خود را به آموزش خانواده اختصاص دهند و به آن‌ها یاد دهند وقتی کودک در خانواده از پدر و مادر سوالی می‌کند، بتوانند به آن درست جواب بدهند و با آموزش و تربیت درست کودکان آشنا شوند.
پس هر انسان با توانمندی‌های معینی به‌دنیا می‌آید که اگر روی آن‌ها سرمایه‌گذاری شود، به‌طور قطع در حیطه‌ای خلاق خواهد شد. نوع و دامنه این خلاقیت‌ها متفاوت است و با نوع و میزان توانمندی ارتباط دارد. متاسفانه نظام آموزشی موجود و مرسوم مدرسه و خانواده کنجکاوی کودکان را برنمی‌انگیزاند و پاسخگوی نیازهای آنان نیست.
در نهایت هر انسانی کنجکاو و مستعد خلاقیت در حیطه‌ای خاص به‌دنیا می‌آید و اگر به این کنجکاوی‌ها پاسخ مناسب داده شود و تحت آموزش درست قرار گیرد، در زمینه توانمندی‌هایش خلاق خواهد شد.
امیدوارم با اصلاح، توسعه و بهره‌گیری از برنامه‌های مناسب، راهنمایی و مشاوره دانش‌آموزان و نیز آموزش درست والدین و خانواده‌ها در جهت تربیت نسلی خلاق، گام‌های موثرتری برداشته شود.
