راه های حمایتی برای استارت آپ ها در ایران
نشریه موفقیت شناسی
فصلنامه فرهنگی و اجتماعی- سال اول/ شماره1/ بهار 1397
راه های حمایتی برای استارت آپ ها در ایران
لطفا خودتان را معرفی بفرمایید؟
سلام ودرود به شما و خوانندگان محترم.
ضمن تبریک سال نو و آرزوی تحولات زیبا و بزرگ در دل ها و کشورمان، از مدیر محترم نشریه برای این مصاحبه تشکر می کنم. لیلا نظری منش هستم کارآفرین، مشاور مدیریت و توسعه کسب و کار با سوابق تحصيلی:
- دكتري تخصصی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی عضو هیات علمی
- دوره تخصصي تربیت مربی کارآفرینی از موسسه وزرات کار و امور اجتماعی
- دوره تخصصی مدیریت عالی پژوهش، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دوره تخصصی آینده پژوهی و برنامه ریزی استراتژیک
- عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران دانشکده علوم پزشکی و فناوری های نوین
- عضو انجمن زنان مدیر کارآفرین
- عضو انجمن مشاوران مدیریت ایران
- عضو شبکه زنان دانشمند جهان اسلام
١ –از لحاظ تقسيم بندى انواع كسب و كار چيست و كدام در شرايط فعلي ايران براى جوانان مطلوب تر هست؟!
در زمینه تقسیم بندی انواع کسب و کار باید به عرض برسانم که پاسخ به این سوال نیازمند نگاه کسب و کارارنه ما و یا جوانان ماست که بر طبق تعریف نگاه کسب و کارانه عبارت است از حساس شدن نسبت به محيط اطراف خود در زمينه انواع کسب وکار مثل بررسی این موضوع که مردم چه نیازهایی دارن و برای رفع این نیازها چگونه عمل می کنند و صاحبان کسب و کار چگونه از طريق ايجاد كسب و كار پول در مي آورند.
جهت یادآوری عرض می کنم همان طور که می دانید انواع دسته بندی کسب و کار در منابع علمی وجود دارد از جمله کسب و کار بر اساس اندازه که سه دسته می شود:
- کسب و کارهاي کوچک: کسب و کارهايي هستند که کمتر از 50 نفر در استخدام دارند. همچنین بانک مرکزي ايران نيز کسب و کار هاي زير 100 نفر نيروي کار را به عنوان بنگاه هاي کوچک و متوسط تلقي مي کند
- کسب و کارهاي متوسط: به کسب و کاري گفته مي‌شود که تعداد افرادي که در آن کار مي کنند، بين 50 تا 500 نفر باشند. تقسيم بندي بنگاه هاي کوچک و متوسط بدين قرار است: بنگاه خرد (1-9 نفر) و بنگاه کوچک (10-49 نفر) و بنگاه متوسط(50-249 نفر)
- کسب و کارهاي بزرگ: به آن دسته از کسب و کارهايي اطلاق مي‌گردد که بيش از 500 نفر کارمند داشته باشند و از نظر اندازه، سود و فروش، معمولا ارقام بالايي را به خود اختصاص مي‌دهند.
در دسته بندی های دیگر به ماهیت کسب و کار توجه می کنند به عنوان مثال: كسب و كار خانگي، كسب و كار خانوادگي، كسب و كار روستايي، كسب و كار مجازي، کسب و کار اينترنتي و کسب و کار بدون کارخانه.
حال با توجه به نیاز مصرف کنندگان در کشور و توانمندی و علاقه و سطح زیرساخت آماده و قابل بهره برداری از منابع، جوانان می توانند در ایده یابی با توجه به عناصر کسب و کار که عبارتست از کسب و کار توليدی، خدماتي، تجاري و فناوري هاي جديد نانو و IT و بایو، به ایده یابی و کارآفرینی بپردازد و در هر مرحله از فرایند کارآفرینی باید هم جهت باشد با نیازسنجی تا بتواند مدعی خلق یک کالا یا خدمت مناسب و درست برای جامعه هدف درست باشد تا به سودآوری دست یابد.
٢– منظور از كسب و كار جديد در جامعه امروز كه در دانشگاه نيز به عنوان يك رشته تحصيلى در مقطع ارشد وجود دارد، چيست؟! آيا منظور همان استارت آپ ها هست يا تعريف ديگرى دارد؟!
بحث کسب و کارهای جدید بسیار متنوع و وسیع است و از جهات گوناگون قابل بررسی است. با توجه به رشد حوزه میان رشته ای ها و تخصص های جدید تحولی عظیم در ساختار و ماهیت کسب و کارها ایجاد شده است بویژه با بحثDigital transformation و یا تغییرات دیجیتالی دوره گذار از کسب و کار های سنتی به سمت گونه های نوین کسب و کار ایجاد شده است و حال مسئولیت ما بعنوان دانشگاه و استاد و معلم و مربی برای پرورش نسل جوان امروز بسیار سنگین تر شده است .
منابع علمی فضای کسب و کار در دنیا را به سه دوره تقسیم بندی کرده اند که عبارتند از دوره پیشا اینترنت[1]، دوران اینترنت و دوران پسا اینترنت[2]. و ظهور اینترنت را محور قرار داده اند اگرچه ذکر دوران پسا اینترنت بدان معنا نیست که دوره فناوری های مبتنی بر اینترنت خاتمه یافته بلکه منظور اینست که اینترنت ماهیت زیرساختی پیدا کرده است و فناوری های نوین بر اساس آن شکل گرفته و سبب تغییر مسیر صنعت های مختلف شده است. مثل صنعت مسافربری درون شهری سنتی و اسنپ. امروزه این فناوری ها دسته بندی شده اند و فناوری های دیجیتال در نتیجه تعامل میان فناوری رسانه و فناوری ارتباطات و فناوری اطلاعات، شکل گرفته اند و لذا به روند تغییرات در عصر حاضر می گویند تحول دیجیتال. حال در اثر این تغییرات، سبک زندگی و سبک کار و زندگی مردم ایران و جهان دچار تحول شده و لازم است جوانان کارآفرین در استارت آپ های خود برای نیازسنجی با توجه به ویژگی های این زمان و با رویکرد آینده نگری به دنبال ایده یابی و خلق فرصت باشند.
از جمله ویژگی های تحول دیجیتال میتوان به سه مورد مهم اشاره کرد از جمله سریع بودن ، تدریجی بودن و دگرگون کردن اصول کسب و کار .
برای آمادگی جوانان کشور نظام هاي آموزشي در تمام استان ها و شهرها و روستاها باید متولي مهارت‌هاي زير باشند:
مهارت‌هاي زندگي، مهارت‌هاي فني، مهارت‌هاي کسب و کار، دانش هاي آکادميک هر صنعت، تسلط به زبان کسب و کار به عنوان زبان تجارت، صنعت و تکنولوژي، آشنايي کافي به تکنولوژي اطلاعات و ارتباطات، کامپيوتر، اينترنت، نرم‌افزارهاي عمومي و تجارت الکترونيک، مهارت‌هاي مديريتي، مهارت‌هاي بازاريابي و دانش مالي- اقتصادي
٣– استارت آپ چيست، نحوه تشكيل و اجراى آن چگونه است؟!
به طور خلاصه به شرکت نوپا استارت آپ [3]می گویند. در کتاب نوپای ناب اریک ریس این تعاریف ذکر شده است: مرکز کسب و کارهای کوچک آمریکا (USSBA) به کسب و کاری با رشد وسیع که حول محور تکنولوژی شکل گرفته استارت آپ می گویند. استیو بلنک به سازمانی که در جستجوی یک مدل کسب و کار تکرار پذیر و مقیاس پذیر باشد استارت آپ می گوید. اریک ریس معتقد است استارت آپ نهادی انسانیست که برای ارائه یک محصول یا خدمت جدید در شرایط ابهام زیاد به وجود آمده است. در منابع علمی مجموعه ای از ویژگی ها برای استارت آپ شناخته شدن، ذکر شده است که عبارتند از: کسب و کار ارزش آفرین و پایدار و مقیاس پذیر و ترجیحا مبتنی بر تکنولوژی های نوین که در شرایط عدم ابهام و ریسک شکل گرفته است.
٤– آيا استارت آپ ها در ايران موفق بوده اند؟!
البته که موارد موفق هم داشته ایم. اما چالش های زیادی پیش روی استارت آپ هاست . بعنوان مثال تنها وجود سرمایه گذار خطر پذیر یا فرشته های سرمایه‌گذار یا آنجل ها باعث رفع مشکل استارت آپی یک کشور نمی شود. به گفته تحلیل گران کسب و کار و مشاهدات وضع موجود می توان گفت که مساله اصلی کشورعدم وجود یک اکوسیستم کارآفرینی برای استارت آپ هاست.
٥– فرصت ها و تهديدها در استارت آپ ها چيست؟!
در بررسی عوامل خارجی تاثیر گذار بر کسب و کارها صرف نظر از نوع صنعت می توان به دسته بندی های کلی اشاره کرد از جمله، عوامل سیاسی، اقتصادی، تکنولوژیکی، فرهنگی/ اجتماعی، حقوقی و زیست محیطی که لازم است روند تغییرات و چالش های هرکدام برای هر استارت آپ به دقت بررسی گردد.
٦– راه هاى حمايتى براى استارت آپ ها چيست؟!
شاید بعد از مقایسه ایران با سایر کشورها بتوان گفت تنها راه اثربخش بعد از تجارب متعدد موجود در کشور عبارت است از تقویت اکوسیسیم کارآفرینی که اجزای این اکوسیستم باید با رویکرد سیستمی با هم در تعامل باشند و به هم خروجی دهند و از هم حمایت کنند. یک اکوسیستم پویا و درست برای کارآفرینی و استارت آپ ها باید حداقل دارای ویژگی های زیر باشد:
- تقویت یادگیری فردی با گذراندن آموزش های به روز برای کارآفرینان و استارت آپ ها در سطوح خانواده، مدارس از مقاطع ابتدایی و راهنمایی تا دبیرستان و ادامه و توسعه این آموزشها در سطوح آکادمیک برای دانشجویان و اساتید بطور همزمان و همچنین در صنعت
- اشاعه فرهنگ کارآفرینی و ریسک‌پذیری در جامعه بجای فرهنگ کارمند پروری
- آموزش مسئولین و سازمانهای کشوری در صنایع مختلف برای شناخ کارآفرینی و استارت آپ ها
- تربیت مربیان و منتورهای کارآفرینی و کوچینگ
- نشست‌های منظم و تخصصی کارآفرینان و اساتید و مشاوران
- همایش ها و سمینارهای انتقال تجارب
- ایجاد و تقویت شتاب دهنده‌ها
- ترغیب سرمایه‌گذاران به شرکت و حمایت از استارت آپ ها
- تبلیغات هماهنگ رسانه ها برای حمایت از استارت آپ های کشور
برگزاری رویدادهای عمومی و تخصصی در صنایع مختلف
[1] Pre-Internet
[2] Post-Internet
